Shakespeare Sen nocy letniej

1. Auflage 2018
ISBN: 978-87-26-04973-2
Verlag: SAGA Egmont
Format: EPUB
Kopierschutz: 6 - ePub Watermark

E-Book, Polish, 168 Seiten

Reihe: World Classics

?luby i randki to doskona?y temat na scenariusze. Wie o tym Hollywood, wiedzia? o tym równie? Szekspir, autor Snu Nocy Letniej. Akcja utworu rozgrywa si? w Atenach, gdzie ksi??e Tezeusz planuje swój ?lub z Hipolit?, królow? Amazonek. Jakby tego by?o ma?o na scenie pojawia sie tak?e Egeusz, ze spraw? swojej córki, któr? chce zeswata? z arystokrat? Demetriuszem. Ale Hermia jak na z?o??, kocha Lizandera. Tezeusz daje jej wybór: wyjdzie za Demetriusza, a je?eli si? nie zgodzi, zostanie skazania na kar? ?mierci, lub pójdzie do klasztoru. W rezultacie Hermia ucieka z Lizanderem do lasu, gdzie nie obowi?zuje ate?skie prawo. Jednak le?ne zacisze nie gwarantuje udanego zwi?zku. Tutaj psotny elf Puk opowiada o problemach w relacjach elfickiego króla Oberona i królowej Tytanii. Oberon jest zazdrosny, i k?óci si? z królow?. Wpada na szalony pomys? - przygotowuje magiczny napój, który niestety dostaje si? w niepowo?ane r?ce. To wydarzenie wywo?uje lawin? zawi?ych nast?pstw, zarówno dla ludzi, jak i elfów. Jakby tego by?o ma?o, poddani, przygotowuj?cy sztuk? na przyj?cie weselne ksi?cia Tezeusza, funduj? czytelnikom nie lada zabaw?. Ta wielow?tkowa komedia na dobre zago?ci?a w kanonie lektur obowi?zkowych. Jest ci?gle popularna w?ród czytelników, gdy? nie tylko w ?artobliwy sposób opowiada o k?opotach mi?osnych, ale balansuje te? na kraw?dzi fantazji i ?wiata rzeczywistego. Dzie?o doczeka?o si? równie? wielu adaptacji filmowych. Swoje filmy, na podstawie Snu Nocy letniej nakr?cili mi?dzy innymi Max Reinhardt (1935), William Dieterle i Peter Hall (1968) oraz Woody Allen (1982). William Szekspir (1564-1616) - angielski poeta i dramatopisarz, a w pó?niejszym okresie ?ycia równie? aktor. Uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców zachodniej literatury. Jego dzie?a przyczyni?y si? do rozwoju teatru el?bieta?skiego. Mia?y tak?e du?y wp?yw na s?ownictwo j?zyka angielskiego. Twórca 38 sztuk, 154 sonetów i wielu innych utworów ró?nych gatunków. Jego najpopularniejsze dzie?a, takie jak 'Romeo i Julia', 'Hamlet', 'Makbet', 'Poskromienie z?o?nicy', 'Sen nocy letniej' czy 'Król Lear', przet?umaczono na wiele j?zyków nowo?ytnych, a ich inscenizacje do dzi? króluj? w teatrach na ca?ym ?wiecie.

Autoren/Hrsg.

Shakespeare, William

Weitere Mitwirkende

Ulrich, Leon

Leseproben

Akt pierwszy

Scena I

Ateny. Sala w palacu Tezeusza.

Wchodza: Tezeusz, Hippolita, Filostrat i Orszak.

Tezeusz

Godzina slubów naszych, Hippolito,

Szybko sie zbliza; cztery dni szczesliwe

Nowy sprowadza ksiezyc, ale dla mnie

Jak stary miesiac7 powoli cienieje!

Odwleka moje szczescie jak macocha,

Lub jak mlodzienca dochód marnujaca

Na dozywociu8 wdowa dlugie lata.

Hippolita

Predko dni cztery znikna w cieniach nocy,

I cztery noce predko czas przedrzemia,

A potem ksiezyc, jak nowy luk srebrny,

Na niebios sklepie9 zwieszony, przyswieci

Uroczystosciom naszych slubnych godów10.

Tezeusz

Idz, Filostracie, wsród atenskiej mlodzi

Skocznego ducha radosci zbudz ze snu,

Na pogrzeb wygon czarna melancholie,

Nie swiat to naszych blada towarzyszka.

Wychodzi Filostrat.

Mym dziewoslebem11 byl miecz12, Hippolito,

Krzywdzac cie, twoja otrzymalem milosc,

Lecz slubom naszym beda towarzyszyc

Pompa, zabawy, tance i tryumfy.

Wchodza: Egeusz, Hermia, Lizander i Demetriusz.

Egeusz

Niech blogo zyje ksiaze nasz, Tezeusz!

Tezeusz

Dziekuje. Jakie przynosisz mi wiesci?

Egeusz

Z zalem przychodze, aby skarge zaniesc

Przeciw mojemu dziecku, mojej Hermii.

Dostojny panie, oto jest Demetriusz,

Któremu reke córki mej przyrzeklem;

Oto Lizander, czlowiek, co czarami

Potrafil córki mej uwiklac serce.

Ty, ty, Lizandrze, slales jej wierszyki,

Tys z nia milosci zadatki wymienial,

Pod jej spiewales oknem przy ksiezycu

Falszywym glosem milosc twa falszywa;

Tys ja odurzyl wlosów twych plecionka,

Pierscieniem, cackiem, fraszkami13, dewiza,

Bawidelkam14i, bukietem, lakocia15,

Bo to poslancy poteznego wplywu

Na dusze mlode i bez doswiadczenia.

Chytroscia córki mej wykradles serce,

Nalezne ojcu dziecka posluszenstwo

W upór zmieniles. Wiec, dostojny ksiaze,

Jesli nie zechce, w twojej obecnosci,

Za swego meza przyjac Demetriusza,

To ja, powaga starych praw atenskich,

Córka ma, jak ma wlasnoscia, rozrzadze:

Lub zona jego bedzie, albo umrze,

Jak to wyrazna zastrzega ustawa.

Tezeusz

Co odpowiadasz na to, piekna Hermio?

Rozwaz; twój ojciec bogiem ci byc winien.

On uksztaltowal pieknosc twa, dla niego

Jestes figura z wosku ulepiona,

Która ma prawo zachowac lub zniszczyc.

Demetriusz godnym szacunku jest panem.

Hermia

Jak i Lizander.

Tezeusz

Prawda, lecz w tym razie16,

Gdy nie ma ojca twego zezwolenia,

Musi pierwszemu godnoscia ustapic.

Hermia

Bodaj mój ojciec moim patrzal okiem!

Tezeusz

Tys winna raczej sadem jego patrzec.

Hermia

Przebacz mi, ksiaze; nie wiem, jaka sila

Daje mi smialosc, nie wiem, co ma skromnosc

Moze ucierpiec, jesli w takim kole17

Waze sie sama mysli moich bronic,

Lecz niech mi wolno bedzie sie zapytac,

Jaka mi kara zagraza najciezsza,

Jesli odepchne reke Demetriusza?

Tezeusz

Lub smierc cie czeka, lub musisz na zawsze

Zrzec sie slodkiego ludzi towarzystwa.

Wiec, piekna Hermio, zajrzej w glab twej duszy,

Poradz sie twojej mlodosci, krwi twojej,

Czy zdolasz, ojca odrzucajac wybór,

Dni reszte nosic oslony zakonnic,

W cieniach klasztoru na zawsze sie zamknac,

Zyc cale zycie jak nieplodna siostra,

Do nieplodnego slac hymny ksiezyca.

Trzykroc szczesliwa, co — krwi swojej pani —

Moze tak odbyc pielgrzymke dziewicza,

Ziemsko jednakze szczesliwsza jest róza

Uszczkniona reka, niz ta, co na cierni

Wiednie dziewiczej, i rosnie, i zyje,

W blogoslawionej kona samotnosci.

Hermia

I ja tak, ksiaze, wole zyc, umierac,

Niz praw mojego odstapic dziewictwa

Panu, którego obrzydle mi jarzmo,

Którego rzadów dusza nie chce przyjac.

Tezeusz

Namysl sie jeszcze, a z nowym ksiezycem18,

W dniu blogim, który z moja narzeczona

Przylozy pieczec wiecznych moich slubów,

W tym dniu, lub umrzec badz przygotowana

Za krnabrny opór ojca twego woli,

Lub Demetriusza pojac w posluszenstwie,

Lub na Diany19 poprzysiac oltarzu

Zycie surowe, na zawsze samotne.

Demetriusz

Zmien mysli, Hermio, a i ty, Lizandrze,

Przy moich prawach uznaj twoich blahosc.

Lizander

Masz ojca milosc, pojmij go za zone,

Mnie, Demetriuszu, zostaw milosc Hermii.

Egeusz

Prawda, Lizandrze, on ma moja milosc,

I milosc moja da mu, co jest moje;

Moja jest córka, moje do niej prawa

Na Demetriusza w calosci przenosze.

Lizander

Mój ród tak dobry, jak jego jest, ksiaze,

Równy majatek, milosc moja wieksza,

Pod kazdym wzgledem jednaka fortuna,

Jesli nie wyzsza od Demetriuszowej,

A co przesciga te wszystkie próznosci20:

Ja milosc pieknej pozyskalem Hermii.

Czemuzbym moich mial sie praw wyrzekac?

Demetriusz, w oczy ten mu robie zarzut,

Córce Nedara, Helenie, dworujac21,

Dusze jej zyskal, i dzis, biedna dziewka,

Szalenie kocha az do balwochwalstwa22

Tego zmiennika23 bez czci i bez wiary.

Tezeusz

Wyznaje, ze mnie doszly o tym wiesci,

Ze chcialem mówic o tym z Demetriuszem,

I tylko nawal spraw wielkich rzecz cala

Z mysli mi wybil. Lecz chodz, Demetriuszu,

Chodz, Egeuszu, mówic pragne z wami,

Mam dla was obu prywatne zlecenia.

Ty, piekna Hermio, uzbrój sie w cierpliwosc,

Przed wola ojca ugnij twe kaprysy,

Albo cie czeka, wedle praw atenskich,

Które zlagodzic nie w mojej jest mocy,

Smierc albo zycie samotne w klasztorze.

Lecz idzmy, droga moja Hippolito;

Wy dwaj pospieszcie za mna bez spóznienia;

W sprawie zaslubin naszych pragne uzyc

Waszej pomocy, naradzic sie z wami

W rzeczach was obu blisko dotyczacych.

Egeusz

Idziemy, ksiaze, z chetnym posluszenstwem.

Wychodza: Tezeusz, Hippolita, Egeusz, Demetriusz i Orszak.

Lizander

Czemu, o droga, lice twe tak blade?

Czemu ich róze tak predko zwiednialy?

Hermia

Moze im deszczu braklo; jak go latwo

Wylac by mogla burza moich oczu!

Lizander

Niestety! wedlug tego, com mógl czytac

Lub slyszec kiedy, nigdy jeszcze strumien

Wiernej milosci nie plynal spokojnie;

Ale czasami, albo krwi róznica24 —

Hermia

Biada, nizszego niewolnica zostac!

Lizander

Zle zaszczepiona czasem w lat niezgodzie —

Hermia

Zgroza, gdy starosc laczy sie z mlodoscia!

Lizander

Czasem sklejona wyborem rodziców…

Hermia

Pieklo, wybierac milosc cudzem okiem!

Lizander

Lub jesli byla w wyborze sympatia,

Choroba, wojna, smierc nan uderzyly,

I tak chwilowe jak dzwiek bylo szczescie,

Jak cien przelotne, krótkie jak marzenie,

Lub jak wsród czarnej nocy blyskawica,

Co nagle olsni niebiosa i ziemie,

A ledwo „spojrzyj!” czlowiek zdola krzyknac,

Znowu ciemnosci pochlonie ja paszcza.

Tak szybko mija wszystko, co jest piekne.

Hermia

Jesli przeznaczen wola kochankowie

Skazani znosic zawody i krzyze25,

Niech nas nauczy los nasz cierpliwosci,

Bo to krzyz zwykly nalezny kochankom,

Jak sny, marzenia, westchnienia, lzy, zadze,

Zwyczajny biednej namietnosci orszak.

Lizander

Dobra to rada, wiec sluchaj mnie, Hermio!

Mam ciotke wdowe, która nie ma dzieci,

A jest rozleglych pania majetnosci,

Dom jej o siedem mil od Aten lezy;

Kocha mnie, jakby matka moja byla,

Tam cie zaslubic moge, droga Hermio;

Pod jej nas dachem srogosc praw atenskich

Dosiac26 nie zdola. Jesli mnie wiec kochasz,

Jutrzejszej nocy opusc dom ojcowski,

A w glebi lasu, o mile od miasta,

Tam, gdzie cie niegdys spotkalem z Helena,

Pierwszego maja obchodzaca swieto,

Czekam na ciebie.

Hermia

Dobry mój Lizandrze,

Na luk Kupida27 silny ci przysiegam,

Na zlote ostrze jego strzal poteznych,

Na wozu Pafii28 golebi29 cug30 raczy,

Na swiety wezel, co dwie dusze laczy,

Na ogien, w którym splonela Dydona31,

Przez trojanskiego zdrajce opuszczona,

Na sluby mezczyzn zlamane tak mnogo,

Ze wszystkie nasze zrównac im nie moga,

W atenskim gaju, w wskazanej gestwinie,

Przyjde do ciebie, zanim pólnoc minie.

Lizander

Dotrzymaj slowa. Patrz, oto Helena. .

Hermia

Piekna Heleno, gdzie spieszysz? Szczesc Boze!

Helena

Piekna mnie zowiesz? Odwolaj nazwanie.

Ty jestes piekna, gwiazda biegunowa32

Dla Demetriusza oczu, ust twych slowo

Milsze dla niego od skowronka treli

Sród niw33 zielonych, gdy glogi...