E-Book, Spanisch, 264 Seiten
Lindo / Pinilla / Barrios El hombre del cartapacio
1. Auflage 2011
ISBN: 978-84-9868-339-4
Verlag: Alberdania
Format: EPUB
Kopierschutz: 6 - ePub Watermark
Y otros relatos con humor
E-Book, Spanisch, 264 Seiten
ISBN: 978-84-9868-339-4
Verlag: Alberdania
Format: EPUB
Kopierschutz: 6 - ePub Watermark
En este segundo volumen de la serie 'La Risa de Bilbao' se dan cita diez autores de muy diversas distancias y usos literarios, pero unidos por una característica común: todos ellos son narradores de primera línea en nuestro actual panorama literario. Pero hay otra rasgo que estos diez narradores comparten: no practican habitualmente la literatura humorística. Y, al aceptar el encargo de Juan Bas, coordinador y editor del libro, han asumido un desafío literario en toda regla. El resultado es, como reza el subtítulo, un libro de la mejor narrativa tratada 'con humor'. Cuando te dicen que tu padre se ha ido porque era un marciano (Elvira Lindo); el limbo es tan real y dantesco como Carrefour o un manicomio (Nuria Barrios); el agobio en estado puro viaja en taxi, carga con un gran cartapacio y suda (Pedro Ugarte); pueblo pequeño, infierno grande (Miguel González San Martín); un ciego que es modelo de dentadura y una máquina del tiempo a la que le gustan los collages tipo Frankenstein (Manuel Manzano); el juego de los dobles a ritmo caribeño con un Fidel Castro tintinófilo (Harkaitz Cano); todo un pueblo poseído por la más activa lujuria (Ramiro Pinilla); el sardónico monólogo de un criminal solitario (Ricardo Menéndez Salmón); A, B, C y D, los cuatro vértices de un polígono irregular tan aristoso como las relaciones de las mujeres que lo conforman (Berta Marsé); un contemporizador detective privado en busca de un bailaor huido a Costa Rica o por aquí hay mucho gay (Fernando Iwasaki)...
Autoren/Hrsg.
Weitere Infos & Material
Harkaitz Cano (San Sebastián, 1975). Ha publicado, entre otros libros, Ojo y medio (2010) un ensayo sobre cine, televisión y literatura, la ucronía El filo de la hierba (2007), la novela Jazz y Alaska en la misma frase (2004), y la colección de relatos Neguko zirkua (2005), así como El puente desafinado, un libro de crónicas fruto de su relación con la ciudad de Nueva York pre11-S, de la cual surgió también el poemario Alguien anda en la escalera de incendios (2008). Ha trabajado como guionista de audiovisuales y cómic, y traducido al euskara a Hanif Kureishi y a Allen Ginsberg. Sus libros han sido traducidos a seis idiomas.
Doppelgänger
Harkaitz Cano
I
Ez dakit, niri baxuegia iruditzen zait. Txikitxoa aukeran.
Txikitxoa diozu, nork eta zuk? Errespetu guztiarekin, Peicovich jauna…
Ez iezadazu nanoaren kontua berriro ere gogorarazi… Badakit hanka sartu nuela. Eta larrutik ordaindu nuen.
“Egon lasai: eserita egoteko behar dugu, ez zaio igarriko!” Ez da hatza zaurian sartzeagatik, baina barregarri geratu ginen batzorde ideologikoaren aurrean.
Momentuz zerrendan jarriko dugu, badaezpada. Esaiozu apur bat gehiago hitz egiteko, faborez.
Bizarduna hizketan hasi zen, agindu zioten bezala, bi besoak airean astinduz, zartailu ikusezina esku artean.
Bo, bo, nahikoa… Politikari bat al da hori? Munduko azken lider karismatikoa?
Karismaren eta agoniaren arteko uztartze sinbiotiko baten saiakera ene uste apalean, Peicovich jau…
Orduan zergatik hartzen diot nik lehoi-bezatzaile erretiratu baten traza? Aproposagoa zirkurako eskatzen diogun zeregin noblerako baino. Oroitzapen hobea neukan aurreko eguneko probasaiotik.
Urduri dago.
Ba ederki gaude. Gure aurrean urduritzen bada… Esango didazu nola jarriko den Hugo Chavezi bostekoa estutu behar dionean.
Ahotsean ez du aitzakiarik: gertukoenak ere engainatuko lituzke! Gainera, gaurko azkenetakoa da. Aukeratzen badugu ez diogu bueltako autobusa ordaindu beharko. Hemen geratu eta kito. Begira iezaiozu ondo, Peicovich jauna: kementsua da. Duela hamar urteko Fidel gogorarazten dit niri.
Hamar urte? Edo hogei… Eta ez al dira gehitxo izango? Hori arazo bat izan daiteke… Eta ez txikia…
Enfasi gutxiagorekin hitz egiteko esango diogu.
Ulertuko al du?
Edo kimikoren bat emango diogu, bestela.
Ezta pentsatu ere, Ismael: badakizu zer pentsatzen dudan laborategiko jendeaz.
Lasaigarri ziztrin batzuk besterik ez lirateke izango oraingoan, ez luke konortea galduko, nagusi...
Ez litzateke lehenbiziko aldia. Hortxe daude hemerotekak.
Akats bat izan zen… Nanoarena akats bat izan zen bezala.
Ez hasi berriro nanoarekin.
Baiezkoa orduan? Sartuko dugu finalisten artean?
Juan Peicovichek hasperen egin zuen. Bere ofizioak sasoi batean izandako xarmaz akordatu zen: perfektua izan beharra zegoen, xehetasun guztietan erreparatu, eszenatokira atera aurretik gogor lan egin. Ardura osoz jokatu behar zen garai hartan. Ez zen aski simulazioaren mekanika ulertzea, aktorea bera mekanika horren parte bihurraraztean zetzan gakoa, torloju sentikor bat, ez funtzionalki eta ez afektiboki hutsik egingo ez zuena. Torloju sentikorrak zarete, hori da zuen funtzioa, errepikatzen zien behin eta berriro Peicovichek aktoreei: publikoa hunkitu nahi baduzue, ezabatu betiko zuen burutik inprobisazioaren kimera. Askoz ere gehiago sufritzen zen horrela, jakina; askoz ere gehiago lan egiten zen, baina gero –abantaila hori dauka teknika menderatzeak–, edozein zelarik ere aktorearen eguneko umorea eta trenpua, gauzak ongi ateratzen ziren ia beti. Orain baino askoz hobeto, zeresanik ez. Bazegoen, bestalde, gauzak gaizki ateratzen zirenean egindako deskalabruari igartzen zion masa kritiko bat, gauzak ongi ateratzen zirenean txalo zintzoak eta sentituak egiteko gai zen jende hezia zegoen legez. Garaiak ordea, kamarada, aldatzen doaz, eta onartzen bazuen ere zaharrak joan eta berriak etortzea, laguntzaile gazteari baino askozaz gehiago kostatzen zitzaion Peicovichi sasoi berriek ekarri zuten gauzak zabarkeriaz eta gutxi gorabeherakotasunez egin behar hura onartzea. Gutxi gorabehera, horixe zen frakasoaren izen atsegina, kontsolamendu tentagarria, Louis-Ferdinand Celinek ongi idatzi zuenez. Gaur egun… gaur egun, dena zen gezurrezkoa gutxi gorabehera: txaloak, lausenguak, purrustadak. Eta hori ez zen irensten erraza larre motxean hezitako antzerki zuzendari batentzat. Hertsiki hitz eginda, antzezlanik batere zuzentzen ez zuela urteak ziren arren, oraindik ere bere buruari antzerki zuzendari deitzea gustatzen baitzitzaion Peicovichi.
Peicovich jauna? Sartuko dugu hau hautagaien artean?
Zer erremedio. Dauzkagunekin lan egin behar.
Bizarrari dagokionez…
Bizarra ukitu ere ez, Ismael. Primeran dago dagoen bezala: atrezzo gutxiago eta interpretazio gehiago.
Eskola zaharrekoa zen Juan Peicovich. Pelaez zuen berez deitura, Juan Pelaez, baina iraultza ostean Moskun egindako aktore zuzendaritza ikastaroen ondoren aldatu zuenez geroztik, aparra bezala igo zen haren ospea Habana zaharreko antzokietan. Aitaren abizenari egindako traizioaz behin baino gehiagotan damutzen zen, sekretuki, eta sarritan galdetzen zion bere buruari Pelaez izaten jarraitu izatera azken hamarraldietako bilakaera berbera lortu izango ote zukeen. Izen bat edo beste izan, ez baita kontu hutsala. Berrogei urte luze ziren Anton Txekhoven Gereziondoen lorategia zuzendu ondotik Castro anaiek kamerinoetan bisitatu eta garai hartan desafio handia eta ohore paregabea iruditu zitzaion zeregin hartarako limurtu zutela. Ez zuen zalantza izpirik izan, eta orain, harritu egiten zen bere garai hartako tolesgabetasunaz. Ez baitzen tolesgabetasuna soilik: fedea zen. Ez zuen birritan pentsatzeko behar ttipienik sentitu. Dena eta edozer iraultzaren alde. Adio teatroa, adio Txekhov. Batzuetan zail egiten zitzaion sinesten: berrogei urte antzokietatik aparte, berrogei urte publikoaren txalorik entzun gabe, berrogei urte egunkariko kritiken beldur izan gabe. Lau hamarraldi luze lizuntzen ari zen iraultza baten eszenografo ezkutu legez lanean, lau hamarraldi luze bizitzaren nekeak taula gaineko goi-agerpenekin azaldu eta samurtzeari uko egin ziola. Agian bera zen, inor baino gehiago, doble bat, ordezko bat behar zuena. Zaharra zen eta nekatuta zegoen.
Peicovich jauna? Prest daude.
Ez zen ez betzulo ez zimurrik Ismaelen aurpegi ernean. Dena egiteke, dena anbizio, dena aukera. Frakasatzeko aukera asko zeuzkan oraindik, gero eta hobeto frakasatzen ikasteko. Errespetuz tratatzen zuen mutilak, baina Peicovichek bazekien ez zuela maisu bat miresten den eran miresten. Belaunaldi gazteek ohi duten freskotasun eta xalotasun guztia zeuzkan, ikasi beharrekoak bere belaunalditik gertuago dauden haiei ikasiko zizkien segurantzia irmoa. Peicovichek jada ez zuen zerbait zen bere kapital printzipala: denbora. Peicovich dekadentea iruditzen zitzaion hura miretsi eta harengandik ezer ikasteko; bultza beharrik gabe eroriko zen arbola konkortua zen harentzat, garaiek eskatzen zuten gauzak egiteko modua ulertzen ez zuena. Guri zerbait irakasteko gaitasuna, sexualki konpetentzia egiten diguten haiek soilik izango balute legez. Badago gazteetan horretatik zerbait: ez du sinesten gazteak bere neska-laguna lapurtzeko limur-gaitasunik ez duen norbaitek begiak zabal diezazkiokeenik ezein arlotan. Absurdua, baina halaxe da, bai horixe. Eta Juan Peicovichek aise igartzen zion bere destaina errespetuzkoa. Ondo diogu: destaina eta errespetua, biak batera ematea posible delako. Posible den bezala, Peicovichi Ismael gaztearekin gertatzen zitzaion legez, inbidia eta errukia aldi berean sentitzea.
Zenbat dira?
Guk aukeratu ditugun hiruez aparte, Santiagotik bidali dituzte beste hiru.
Hautagaiek, jakina, ez zuten inoiz casting haren azken helburuari buruzko arrastorik. Fidelen bizitzaren inguruko antzezlan baterako hautaprobak egiten zituztelakoan zeuden. Biografia taularatu bat, fikzio dosi minimo batekin. Duela berrogei urte etenik gabe jokatzen ari zen fikzio bat.
Aire fresko pixka batek ez digu kalterik egingo. Sar daitezela aurrena Santiagokoak.
Lehenbizikoa taularatu orduko, harri eta belarri geratu zen Peicovich. Egia Fidelen azken argazkietako txandal gorri berbera izateak asko laguntzen ziola, baina gizon hura eszenatokira sartzen ikustea aparizio bat begitandu zitzaion. Ibilera, lepoa mugitzeko modua, kokotsa autoritarioki goratzekoa. Dena zuen berdina. Belarri gingiletaraino heldu zitzaion hotzikara batek zeharkatu zion bizkarra.
Demonio… Honek bai… Fidel berbera ematen du…
Antzekotasuna ikaragarria da, ezin uka, baina…
Hitz egin dezala pixka bat…
Butaka patioko iluntasunetik, testua esateko agindu zion Ismaelek.
“Kennedyk benetan uste badu…”
Koño, Ismael, ezin al zenioten zerbait garaikideagoa eman?
Sentitzen dut: Santiagoko akademiatik bidali duten testua dela uste dut.
Hala eta guztiz ere, aspaldiko onena dudarik gabe.
Hizketan jarraitu zuen hautagaiak.
“Iraultzakide askok ez dakitena da marrajoaren
aurrean uzkurtuz gero harrotu egiten dela bera, aurre egin behar zaiola marrajoari: eta inperialismoa marrajoa bezalakoxea da, marrajoa eta marrazoa, putrea, basapiztia guztiak elkarrekin; eta gure herri txikia izu eta uzkur agertzen bada inperialisten aurrean, aise irentsiko gaituzte… Irentsi nahi gaituztela? Osorik irentsi beharko gaituzte, bada: Yunque de Baracoan hasi eta Guanahacabibesen buka...”
Edonork esango zukeen Fausto antzokiko art-decó hormak txaloz lehertu behar...
